Processen in zakelijke dienstverlening bieden veel potentie voor innovatie met automatisering en AI.
Ook de accountancysector is niet aan de coronacrisis ontkomen. Hoewel de samenstel- en controlewerkzaamheden grotendeels intact bleven, nam vorig jaar vooral de vraag naar adviesdiensten af. De verwachting is dat met het aantrekken van de economie ook de vraag naar adviesdiensten weer aantrekt. Voor de accountancysector verwacht ING dit jaar een groei van 1,5 procent. Dat schrijft ING in haar periodieke thema-update.
Automatisering
Automatisering is een belangrijke trend in de accountancy. Werkzaamheden kunnen efficiënter worden uitgevoerd door het automatiseren van bepaalde processen of analyses. Zo kunnen bankafschriften rechtstreeks in de administratie worden ingevoerd. En kunnen gescande bonnen worden geanalyseerd en op de juiste manier worden geboekt.
Verder is in de accountancy de opkomst van robotisering te zien, vooral bij routinematige taken zoals het controleren van zelfstandige subsidieaanvragen en het beoordelen van contracten in een databank. Technologiebedrijven investeren miljarden in de ontwikkeling van boekhoudrobots om toegang te krijgen tot de accountancymarkt.
De Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) waarschuwt in een rapport dat als accountantskantoren niet snel meebewegen in deze technologische wedloop, hun werk in het slechtste scenario wordt overgenomen door techbedrijven en boekhoudrobots.
AI en machine learning
Bij kunstmatige intelligentie (AI) lossen software, machines en apparaten zelfstandig problemen op. Ze imiteren hierbij het denkvermogen van de mens. De systemen voor kunstmatige intelligentie volgen algoritmen, herkennen patronen en maken vervolgens beslissingen. En door te oefenen worden zij steeds beter.
Er zijn verschillende vormen van AI, bijvoorbeeld Machine Learning. Bij Machine Learning legt de computer autonoom statistische verbanden tussen data op basis van algoritmes. Het systeem hoeft dus niet geprogrammeerd te worden. Het gebruikmaken van deze nieuwe technologieën helpt accountants bij het beter beheren, rapporteren en verzamelen van gegevens. De kwaliteit van de rapportages neemt ook toe, omdat de technologie helpt bij versiebeheer en nauwkeurigheid van de gegevens die gerapporteerd worden en ook rekening houdt met compliance-richtlijnen.
Potentiële bijdrage AI is groot voor zakelijke dienstverlening
De zakelijke dienstverlening, waaronder accountancy, heeft een goede voedingsbodem voor de implementatie van AI. Een eerdere ING-studie wijst dat uit, op basis van drie criteria: belangrijkste afnemers van de IT-sector, voorwaarden voor inzet van AI en de bijdrage van digitale innovaties aan productiviteit. De zakelijke dienstverlening staat samen met de financiële en de IT-sector in de top drie en scoort bovengemiddeld op de potentiële bijdrage van AI.
Data is tegenwoordig ruim voorhanden of kan verzameld worden. Wil AI van de grond komen, dan is ervaring met data belangrijk. De infrastructuur zal dan vaker aanwezig zijn. Het aantal bedrijven dat big data-analyses uitvoert in de zakelijke dienstverlening ligt met 23 procent boven het gemiddelde van alle sectoren.
Door te kijken naar de bijdrage van ICT (hardware en software) aan productiviteit wordt zichtbaar wat de bijdrage is van digitale innovatie aan de groei van de sector. Bij zakelijke dienstverlening komt gemiddeld 37 procent van de productiviteitsgroei in de periode 2010-2018 door ICT. Dit laat zien dat processen en producten in deze sector veel potentie bieden voor innovatie met AI.
Een verklaring waarom de arbeidsproductiviteit niet verbetert, is dat accountancy een arbeidsintensieve sector is waarbij de menselijke factor belangrijk blijft; niet alle werkzaamheden kunnen worden geautomatiseerd. Ook speelt het gebrek aan schaalgrootte een rol: er zijn veel kleinere bedrijven actief in de specialistische dienstverlening. Hoe meer schaal je hebt, hoe groter de arbeidsproductiviteitswinst is.
Tips voor zakelijke dienstverleners
Tip 1: automatiseer en digitaliseer zoveel mogelijk routinematige werkzaamheden. Dit verhoogt de efficiency, kwaliteit en je concurrentiepositie. Daarnaast levert het meer tijd op om te besteden aan het adviseren van je klanten en draagt het bij aan duurzame inzetbaarheid van je medewerkers, omdat ze leren werken met de nieuwste toepassingen.
Tip 2: zet een strategische koers uit. Maak een keuze: schaalvergroting door middel van fusies en overnames, specialisatie in een specifieke sector of een bepaalde dienstverlening, zoals samenstel- en advieswerk. Verwerk in deze koersbepaling op welke wijze investeren in technologie verdere groei- of kwaliteitsambities mogelijk maakt. Samenwerken met andere partijen is ook nog een optie, zodat een bredere dienstverlening mogelijk wordt.
Tip 3: Zet (klant)data-analyse in om interne processen verder te optimaliseren en de klant nog beter van dienst te kunnen zijn. Dit kan bijvoorbeeld door controlewerkzaamheden via kunstmatige intelligentie te laten uitvoeren of door bepaalde bestanden aan elkaar te koppelen.
