Een bivakzak is een kampeermiddel dat door steeds meer kampeerders wordt gebruikt. Waar een bivakzak vroeger vooral gebruikt werd door militairen en bergbeklimmers wordt een bivakzak nu ook ontdekt door bijvoorbeeld bushcrafters en tijdens survival activiteiten.
Er bestaan veel verschillende bivakzakken. In de regel is een bivakzak waterdicht en daardoor bestand tegen regen. Sommige bivakzakken hebben echter een lagere waterdichtheid waardoor deze niet in de regen gebruikt kunnen worden. Deze bivakzakken zijn bedoeld om te gebruiken onder een tarp of in een tent om te voorkomen dat je slaapzak vochtig wordt door bijvoorbeeld condensvorming of mist.
Een bivakzak met een waterdichtheid van 2000 millimeter waterkolom of hoger kan wel gebruikt worden in de regen en kan hierdoor zelfs een tent vervangen. Een groot voordeel hierbij is dat een bivakzak vaak lichter is dan een tent en ook compacter kan worden vervoerd. Ook is een bivakzak vaak snel en gemakkelijk te gebruiken doordat deze geen stokken of haringen nodig heeft. Je legt de bivakzak simpelweg uit en plaatst je slaapzak erin waarna deze klaar is om gebruikt te worden.
Een bivakzak die wordt gebruikt als vervanging van een tent is vaak voorzien van een klamboe aan het hoofdeinde. Ook hebben deze bivakzakken soms boogstokken aan het hoofdeinde om zo voor wat extra comfort te zorgen. Simpelere bivakzakken met een hogere waterdichtheid worden vaak gebruikt als noodonderkomen. Deze bivakzakken zijn vaak erg licht waardoor je ze gemakkelijk kunt vervoeren in een rugzak. Wanneer je tijdens een dagjestocht onverwacht moet overnachten heb je dankzij de bivakzak een onderkomen dat bescherming biedt tegen wind en regen.
Een bivakzak is in de regel niet isolerend. Hierdoor moet je normaal gezien een slaapzak in de bivakzak gebruiken. Ook is het altijd aan te raden om een slaapmat onder of in de bivakzak te leggen omdat de meeste kou vanuit de bodem komt.
Een belangrijk aspect aan een bivakzak is de ademende capaciteit. Waar simpele en vaak wat goedkopere bivakzakken niet of nauwelijks ademen hebben de wat betere en duurdere bivakzakken vaak wel een goede ademende capaciteit. Dit voorkomt dat condensvorming zich ophoopt in de bivakzak wat weer voorkomt dat je slaapzak vochtig wordt.
Sommige stoffen zoals Goretex en Ventair hebben zo’n hoge ademende capaciteit dat een enigszins vochtige slaapzak na een nacht droger uit de bivakzak kan komen doordat het vocht wordt afgevoerd als gevolg van de combinatie van je lichaamswarmte en de ademende capaciteit van de bivakzak.
Welke bivakzak het beste is om in de slapen is erg persoonlijk en dus ook afhankelijk van de situatie waarin je de bivakzak gebruikt.